De pensioendriedaagse is net achter de rug, kom ik er nog even overheen. Dit onderwerp zit al tijden in mijn hoofd en ik wil hier zo graag over schrijven. En geen zorgen, dit wordt geen blog over hoe je je pensioen moet gaan regelen. Over waar je allemaal wel niet aan moet denken, de factor-a berekenen, hoe dat nu zit met je vrije ruimte en ga zo maar door. Nee, ik steek het vandaag eens anders in. Wat als je niets voor je pensioen regelt. Hoe sta je er dan straks voor?
De aannames rondom AOW en pensioenen
Allereerst even kort wat aannames voor in deze blog. Allereerst is het belangrijk aan te nemen dat je de 50 jaar voordat de AOW begint, in Nederland hebt gewoond. Krijg je dus vanaf je 66e AOW, dan moet je vanaf je 16e in Nederland hebben gewoond. Voor elk jaar dat je niet in Nederland hebt gewoond, wordt je 2% gekort. In deze voorbeelden ga ik daar niet van uit. Verder ga ik ervan uit dat de voorbeelden geen kinderen hebben, het minimumloon verdienen en onder de vermogensgrens van toeslagen blijven (vermogensgrens huurtoeslag en vermogensgrens zorgtoeslag). Alle genoemde bedragen (AOW, Zorgtoeslag en huurtoeslag) zijn van toepassing in 2020.
De AOW
De AOW (de Algemene Ouderdomswet) dan nog even in het kort. Dit is een collectief ouderdomspensioen. Deze volksverzekering zorgt ervoor dat mensen die de AOW leeftijd hebben bereikt, een uitkering krijgen. De leeftijd is tegenwoordig afhankelijk van de levensverwachting, maar ligt op dit moment rond de 66 jaar. Werkenden betalen premie tegelijkertijd met hun inkomstenbelasting. Uit deze premie worden de AOW uitkeringen betaald. Het komt er dus op neer dat de werkenden betalen voor de ouderen. Maar dan gaan we nu toch echt naar de rekenvoorbeelden.
Alleenstaand met een minimumloon
Het kan zomaar gebeuren. Ben je 64, ben je alleenstaand, werk je 40 uur per week tegen het minimumloon en woon je in een sociale huurwoning. Hoe zien jouw financiën er dan uit? Nou, allereerst ontvang jij €1680 bruto salaris. Dat komt neer op €1547 netto. Voor het huurhuis wat jou 730 per maand aan huur kost krijg jij 228 huurtoeslag en je ontvangt nog 100 zorgtoeslag. Dat komt dus neer op een inkomen van totaal €1875. Woon je in een koopwoning, dan zijn de inkomsten nog €1647. Maarja, hoe zit het straks met de AOW?
In je eentje de AOW in
Hoera! Je mag met pensioen 🙂 Als alleenstaande is de AOW netto €1201 per maand. Omdat je verdiensten wat minder zijn, krijg je nu €104 zorgtoeslag en €367 huurtoeslag. In dat huurhuis zijn jouw inkomsten dus gedaald van €1875 naar €1672. Dat is €203 minder! Woon je in een koophuis, daalt jouw inkomen van €1647 naar €1305. Ruim €340 minder te besteden, terwijl jouw situatie nou niet heel erg veranderd is. Je moet nog steeds diezelfde kosten aan gas water licht betalen, je wil nog steeds kunnen eten en nu je niet meer hoeft te werken, heb je ook nog eens meer vrije tijd.
Samen werken voor het minimumloon
Laten we niet te lang stil blijven staan bij die alleenstaande. Alle hoop is gevestigd op de samenwonenden. Samen is tenslotte alles leuker (zelfs ruzie maken, want dat kan niet in je eentje…)
Samen verdien je per persoon bruto €21772 per persoon per jaar. Dat is gezamenlijk netto €3094 per maand. Daar ontvang je geen huurtoeslag of zorgtoeslag meer bij, omdat jullie inkomen te hoog is. Kortom, voor die €3094 moeten jullie het samen rooien. De huur, andere vaste laten, boodschappen en ga zo maar door.
AOW met toeslagpartner
Samen werken, samen de AOW in. Als samenwonende AOW-er krijg je minder per persoon. Bruto krijgen jullie ieder €870, waar je netto €822 van overhoudt. Dat is dus samen €1644 per maand. Een flinke daling, maar gelukkig krijg je samen dan wel €70 zorgtoeslag en eventueel nog 369 huurtoeslag. Dus in het geval van huren ga je terug van €3094 naar €2083 aan inkomsten per maand. Wonen jullie in je eigen koopstulpje? Dan gaat het gezamenlijke inkomen terug van €3094 naar €1714. Dat is bijna een halvering…
Deze AOW perspectieven vallen nog wel mee…
Ik hoop dat je nu al denkt: “woww, dat zijn aardige inkomstendalingen… Ik en mijn partner zouden er, als we nu in de AOW komen, bijna de helft van ons inkomen moeten inleveren.” Ik zal het je nog sterker vertellen. Die AOW bedragen staan ‘vast’ en zijn gekoppeld aan het minimumloon. Die worden niet hoger als jij meer inkomen hebt gehad. Ga dus maar eens kijken naar jullie gezamenlijke inkomen. Stel jullie verdienen allebei €2750. Gezamenlijk ontvang je dan netto €4412 per maand aan salaris. Ook dan ga je terug naar die €1714… En dat is dan het meest voorkomende salaris in Nederland, dus helemaal niet zo’n gek voorbeeld. Als je nu niets doet aan je pensioen, niets opbouwt en het allemaal wel prima vindt, wens ik je veel succes. Dan gaan jullie inkomsten gewoon door de helft. En dan heb je ook nog eens meer vrije tijd (zonder dus geld om uit te geven). De AOW is leuk en je kan er, als het moet, van rondkomen. Maar zelfs als jij nu een minimumloon ontvangt, ga je er met de AOW op achteruit. En dan wil ik nog niet eens weten hoe de AOW ervoor staat over 40 jaar. Want niet alleen de pensioenen, maar ook de AOW staat onder druk. Misschien is het over 40 jaar wel “Help, ik moet met pensioen…”
Mijn huis is mijn pensioen
Maar dan hoor ik ook direct een deel van de bevolking roepen: “Ja maar, mijn huis is mijn pensioen”. Nou gefeliciteerd. Allereerst is het op dit moment nog niet heel gebruikelijk om jouw huis ‘op te eten’. Waar je in andere landen koopconstructies ziet waarin je het goedkoop verkoopt en er gratis mag blijven wonen tot je dood, is dat in Nederland (nog) niet heel gebruikelijk. Wil je het geld dus loskrijgen, zal je of een hypotheek moeten nemen (wat geld kost) of moeten verhuizen naar een goedkoper huis (wat ook geld kost). Daarnaast verwacht ik eerlijk gezegd niet dat je direct op dag één van je pensioen meteen wat kleiner wil gaan wonen. Dat gebeurt over de jaren. Maar ondertussen heeft jouw huis wel gewoon z’n onderhoud nodig. Moet er met regelmaat geschilderd worden of andere onderhoudszaken en die moeten gewoon bekostigd worden. Dan kan je zeggen: “Maar ik ga huren”. Leuk, maar als je nu al ziet hoe snel de huren jaarlijks stijgen. Elk jaar een paar procent. Houdt jouw AOW-uitkering dat bij? Je merkt het al: ik vind het erg onverstandig om alleen maar op de AOW te vertrouwen.
De AOW is een basis
Van de AOW zou je, eventueel met toeslagen, rond moeten kunnen komen. Je kan het bijna zien als een basisinkomen. Maar ondertussen kom je net uit het werkende leven. Je wil graag wat met die tijd gaan doen en dat kost over het algemeen geld. Dat geld had je, toen je nog gewoon je salaris kreeg. Maar zoals je hierboven kan zien, kan het verschil tussen jouw salaris en AOW behoorlijk oplopen. Ja, je zal er van rond kunnen komen. Maar wil je wat extra’s, of misschien zelfs hetzelfde leven erop nahouden als wat je nu doet, dan zal je je daar op voor moeten bereiden. Zo simpel is het eigenlijk. Dat kan door geld fiscaal aantrekkelijk vast te laten zetten voor na je pensioendatum, of tot een wat extremere variant: sparen en beleggen zodat je zelfs FIRE wordt.
Ik zie de AOW als probleem
Het is een heel fijn vangnet. Een minimum voor iedere Nederlander die met pensioen is. Dat is heel fijn, maar daardoor wordt er ook te makkelijk gedacht over het pensioen. Dat komt dadelijk wel. En inderdaad, er is al wat geregeld: die AOW. Maar dat maakt mensen ook laks. Want er is al wat geregeld, dus waarom zou ik nog iets extra’s regelen. Dat is een probleem. Mensen die gewend zijn om €3000 of €4000 per maand te ontvangen, gaan er straks behoorlijk op achteruit. Moeten hun uitgaven patroon aan gaan passen. En als je ziet hoeveel jongeren er nu al in de schulden zitten, verwacht ik dat het dan niet anders zal zijn. Een stapje terug doen is heel moeilijk, dus kan je je daar maar beter op voorbereiden.
Wat moet ik doen voor een goed pensioen?
Allereerst: check nou eens www.mijnpensioenoverzicht.nl. Inloggen met je DigiD en je ziet meteen hoeveel men op dit moment verwacht dat jij straks gaat ontvangen. Heeft jouw werkgever al iets geregeld, vind je dat hier terug. Staat er alleen die AOW, ga dan eens om je heen kijken. Wat zijn de opties om zelf toch dat pensioen te regelen. En hoe eerder je begint, hoe beter. Als ik nu €100 investeer en 6% rendement maak, ontvang ik daar jaarlijks €6 voor. Dat is €0,50 per maand. Beleg ik nu alvast die €100 tegen jaarlijks 6%, heb ik tegen de tijd dat ik met pensioen mag (over zo’n 40 jaar) €1028. Met diezelfde 6% ontvang ik daarover €61, wat €5 per maand is. Hoe eerder je dus begint, hoe minder je effectief hoeft in te leggen, om straks precies hetzelfde te kunnen doen als wat je nu ook al kan. Ik weet in ieder geval nu al dat wij samen het straks niet van €1644 AOW rond kunnen breien. Wij zijn dus ons al zeker aan het voorbereiden voor ons pensioen.
Zou jij of zouden jullie nu rond kunnen komen van enkel AOW?
Ik kom nu goed rond van 1200, dus dat zal dan ook wel lukken.
ik weet het zeker van wel…. Ik kom nu van minder rond…
Het lijkt nu absurd weinig. Maar dan zijn onze vier kinderen uit huis en is het huis afgelost. Zou dus prima moeten kunnen.
Het enige waar ik me zorgen over maak, zijn de zorgkosten. Ik verwacht dat die hard omhoog gaan, voor iedereen en zeker als je oud bent en zorg nodig krijgt.
Ik weet niet hoe de wereld eruitziet tegen de tijd dat ik met pensioen mag, maar in principe ga ik uit van een afgeloste koopwoning dan, en dan zou ik het met alleen AOW prima kunnen redden. Ik heb gelukkig ook al pensioen opgebouwd en daar kan ik nog wel even mee doorgaan.
Dat is een goede vraag… Ik weet het eigenlijk niet. Maar ik hoop dat het zou kunnen!
Wij komen nu al rond van 1200 euro per maand, de rest sparen we.
Over 5 jr is het huis afgelost en dan kan ik dat bedrag extra beleggen. Ik ben sinds een paar jr gaan investeren en sinds dec ook gaan beleggen. Met name om straks ook wat extra’s te kunnen doen als we beiden met pensioen zijn. We zouden nu bijna daarvan rond komen als ik geen studiekosten meer heb. Het scheelt dan een paar tientjes.
Eindelijk een medestander. Anderen verklaren mij voor goed als ik zeg dat ik beleg voor later en extra aflos op het huis.
Als alleenstaande en mogelijk tegen het pensioen nog steeds alleenstaande, vind ik bij dit soort verhalen dat de impact van het aflossen van de hypotheek vaak vergeten wordt. Ja, het voorbeeld van de persoon die altijd tegen het minimumloon heeft gewerkt, laat zien dat zo iemand geen vetpot heeft. Echter, in mijn ogen is een persoon of stel dat de hypotheek heeft afgelost van de koopwoning, en dus nauwelijks woonlasten heeft (alleen gas, water, licht en woonhuisverzekering) prima in staat om rond te komen van de AOW, mits je geen bijzondere zaken verwacht te doen, zoals vier keer per jaar op vakantie naar het (verre) buitenland. Ik vind aflossen van de hypotheek dus een prima pensioenvoorziening.
Marc vergeet de gemeentelijke belastingen te noemen bij de woonlasten. Die zijn gekoppeld aan de door je gemeente gehanteerde belastingtarieven en je door de gemeente bepaalde huiswaarde. Dat kan er heel hard inhakken! Daarnaast zul je je koopwoning toch echt zelf moeten onderhouden. Wie ooit een cv-ketel, een dak of riolering heeft moeten vervangen, asbest heeft verwijderd, een heel huis heeft geschilderd, de fundering heeft verstevigd etc. etc, weet dat dit om enorme bedragen gaat. Dus nee Marc, helaas. Je woonlasten bestaan met een afgelost huis zeker niet alleen uit energielasten en een woonhuisverzekering. Maar het niet meer hoeven aflossen van je hypotheek helpt natuurlijk wel.
Carolina
Wij komen nu 1500, hoe komt dat zo veel?
@ Carolina Je koophuis onderhoud je gedurende je werkende leven. Het is niet zo dat je dat ineens allemaal moet regelen als je met pensioen bent. Tegen die tijd zorg ik dat ik ik in een modern energievriendelijke serviceflat woon. Wat hogere VVE-lasten weliswaar maar weinig omkijken naar onderhoud.
Verder kom ik nu rond van minder dan 1000 euro (vaste lasten en boodschappen) en dat is mét hypotheek.