Over geld praten met je kinderen

Je kan er niet vroeg genoeg mee beginnen als je het mij vraagt. Je kinderen wat bijbrengen over geld. Ze hebben er namelijk hun hele leven mee te maken, dus laten we het vooral bespreekbaar maken. Papa en mama verdienen centjes, maar kunnen dan niet alles kopen. Voor een kind is dat heel moeilijk te bevatten. Maar gelukkig sta je er niet alleen voor! Er zijn heel veel initiatieven die het onderwerp bespreekbaar maken. Het gaat dan niet om de taboesfeer weg te halen. Dat is een probleem van hele andere orde. Nee, het gaat om het bespreekbaar maken op hun niveau. Dat kinderen ook daadwerkelijk begrijpen hoe geld (ongeveer) werkt.

Hoe belangrijk vind ik geld-educatie?

Nou, laten we het op een schaal van 1 tot 10 doen. Dan vind ik geld educatie een 10. En dat is niet zozeer omdat ik een financiële blog heb en het dus vooral leuk vind om ermee bezig te zijn. Het zit nog veel dieper dan dat. Want ik kan er gewoon niet bij dat één op de vijf jongeren problematische schulden heeft. Dat betekent dat een groot gedeelte van de jongvolwassenen in Nederland de rekeningen niet kan betalen. Tijdens de studie financiële zorgen hebben en bij hun eerste baan nog geen oog dicht kunnen doen omdat ze morgen nog niet weten of de rekeningen wel betaald kunnen worden. Één op de vijf!! Dat vind ik simpelweg problematisch als maatschappij zijnde. Natuurlijk zal je dit nooit terug kunnen dringen naar nul. Maar naar mijn idee wordt er op dit moment wel heel weinig aan gedaan om dit structureel te voorkomen.

Initiatieven die er al waren

Gelukkig wordt er niet helemaal niets gedaan aan geld-educatie. Denk bijvoorbeeld maar eens aan de week van het geld en het nationale geldexamen. Twee initiatieven die gratis beschikbaar zijn voor scholen en voor thuis. Helemaal gemaakt op het niveau van kinderen. Wat is geld? Hoe ga je ermee om en ga zo maar door. Uiteindelijk gaat het er niet om dat ze daarna geld goeroes zijn. Maar dat ze in ieder geval spelenderwijs in aanraking zijn gekomen met geld. Als ze elke keer er weer iets slimmer van worden, zijn ze straks als puber klaar om het in het echt te gaan proberen.

Het geldgesprek

Er is ook een nieuw initiatief dat recent is gepubliceerd. Door een samenwerking van ING, Deloitte, Center for Economic Policy Research, Dell, IBM en Amazon Web Services, samen het Thing Forward Initiative, is daar “The Money Talk” ontstaan. Gelukkig is dit ook in het Nederlands vertaald, dus ook beschikbaar voor alle Nederlandse kids als “het geldgesprek”. Vijf oefeningen over vijf verschillende onderwerpen met geld:

• Geld verdienen
• Behoeften en wensen
• Geld sparen
• Geld (verstandig) uitgeven
• (Geld) lenen

Spelenderwijs vol kleurplaten en knutselopdrachten hebben de ouders eens de mogelijkheid om te beginnen over geld. Want dat lijkt mij toch het aller moeilijkste. Praten met een 6-jarige over geld…

Spelenderwijs moet je het leren

Ik heb geen kinderen, dus heb makkelijk praten. Maar het lijkt mij wel enorm lastig. Want wanneer ga je nou jouw kind vertellen dat geld niet aan de bomen groeit, maar dat je er hard voor moet werken. Dat als je geld leent, je het ook terug moet geven. En dat je het überhaupt maar één keer uit kan geven en dat die pinpas niet onbeperkt werkt. Dat lijkt mij zo ontzettend lastig. Want wanneer is je kind daar nou klaar voor. Niet alleen dat je het vertelt en dat je het erover kan hebben, maar dat ze ook zelf inzien hoe het zit. Dat die doos cornflakes, hoe lekker die er ook uitziet, eigenlijk vies is met vis en spinazie smaak (leuk bedacht door de makers!). Dat ze die doos eigenlijk willen hebben, omdat het plaatje zo leuk is. Niet om de inhoud. Misschien is dat wel wat mij bij dit initiatief aantrekt. Dat die kinderen vooral aan het kleuren, knippen en plakken zijn, maar dat jij ondertussen als ouder iets serieus tussendoor kan vertellen. En dat je twee weken later, als je kinderen zeuren om die ene doos troep, je nog eens kan terugverwijzen naar die doos cornflakes met vieze vis-smaak.

Hoe heb ik met geld leren spelen

Natuurlijk, ook ik heb winkeltje gespeeld. Ik ben ook nog bankje geweest en heb maar wat vaak mijn eigen bank overvallen met alle pistolen die ik op de kermis had gewonnen. Maar als ik heel even terugdenk, schieten er bij mij twee dingen naar boven als het gaat over spelenderwijs leren met geld: Monopoly en Rollercoaster Tycoon.
Natuurlijk Monopoly! Wie is daar niet mee grootgebracht. Huizen en hotels kopen tot je erbij neerviel.

Lees hier mijn blog over monopoly spelen met echt geld en wat dat doet met je kinderen.

En dan Rollercoaster Tycoon. Het spel om je eigen pretpark mee te bouwen. Beide spellen draaien om geld. Want, zonder geld geen hotels of achtbanen. Bij beide moet je geld verdienen en opsparen voordat je het volgende kan kopen. Maar nog veel belangrijker: je kan ook verliezen. Geld verliezen, domme investeringen doen, pech hebben en ga zo maar door. Je kan in het spel geld lenen, maar vervolgens zag ik op de balans staan dat je daarvoor moet betalen. Dat je niet onbeperkt klusjesmannen aan kan nemen om alles schoon te houden, omdat die teveel geld kosten en je dus geen winst meer maakt. Dat je dus uiteindelijk kan verliezen door geld tekort. Dat alles op is en dat je niet meer verder kan spelen. Gelukkig is het op dat moment maar een spel. Je kan opnieuw beginnen met een schone lei en 0 op de balans. In het echte leven kost je dat 3 jaar schuldsanering en heel veel kopzorgen. Bij mij heeft het ‘slechts’ vele uren spelletjes spelen gekost.

Wat is jouw tip om kinderen spelenderwijs groot te brengen met geld?

Hier lees je meer (in het engels) over Het geldgesprek. De bladen voor ‘het geldgesprek’ zijn hier gratis te downloaden. Een printer en wat kleine randzaken en je kan al aan de slag. Meer over het Think Forward Initiative vind je hier.