De vraag van elke ouder: Hoe leer ik mijn kinderen omgaan met geld. Een hoofdpijndossier. Iedere ouder wil het beste voor zijn of haar kind. Fouten maken mag natuurlijk wel, maar liever zo min mogelijk. Dat kost namelijk geld. Daar voelt iedere ouder het meteen weer in de eigen portemonnee… En hoe leer je nou de nieuwe generatie wat de waarde is van geld. Ze hebben niets anders dan een plastic pasje. Hoeveel er ook op je rekening staat: dat plastic pasje ziet er altijd hetzelfde uit.
Nu ben ik al een grote jongen van 26, heb voor zover ik weet geen kinderen en dus nog lang geen opvoed ervaring. Maar aangezien ik nog wel behoorlijk dicht bij mijn kinderjaren zit EN ik een mening over alles heb, toch maar eens een blog over kinderen en geld.
Monopoly
Mijn eerste ervaring als grootgrondbezitter begon bij het aloude spel monopoly. Ik was groot fan van Amsterdam omdat die het meeste opbracht als er een hotel stond (wij hadden de dure variant, dus een hotel leverde toch mooi €200.000 op als je medespeler hem bezocht) en het gevoel dat die persoon vlak voor start nog even een mooi bedrag mocht aftikken was heerlijk!
Ik telde en telde al mijn biljetten en hoe verder ik in het spel kwam, hoe meer ik de kleine coupures links liet liggen. Ik telde alleen de €50.000’tjes.
Een Amerikaanse spreker heeft in dit filmpje het nog iets bonter gemaakt: Hij liet zijn kinderen met echte dollars spelen. En verbazingwekkend genoeg gingen de kinderen heel anders spelen. Het was tenslotte echt geld.
Echt geld
En dat echte geld is zo belangrijk! De Monopoly-variant met een pinpas is ook lang zo leuk niet. Hoe veel of hoe weinig geld je ook hebt: Je pinpas ziet er exact hetzelfde uit.
Maak het inzichtelijk
Voor kinderen werkt het echt zo. Die pinpas zien ze als het oneindige. Zelfs als deze eindig is. Ze zien alleen maar dat je met die pinpas betaald en linken dat niet aan euro’s. De volgende punten zie ik (als niet-ouder) dus als heel belangrijk voor kinderen om hen om te leren gaan met geld:
– Maak geld fysiek
– Laat kinderen sparen
– Leer kinderen geduld te hebben.
– Laat kinderen dromen
– Laat kinderen fouten maken
Fysiek:
Stop met enkel maar dat spekken van de spaarrekening. Geef het kind gewoon contant geld. Hoe meer muntjes hoe beter! Betaal zelf eventueel met papiergeld om aan al die muntjes te komen. Zoveel extra werk is dat niet. En een grote berg muntjes is toch heerlijk om naar te kijken. Als ze dan echt heel veel hebben, wissel je het samen met ze om voor een briefje van €5. Als ze daar dan een grote stapel geld voor in moeten wisselen, zien ze pas echt wat zo’n briefje nou waard is.
Sparen:
Geef je kids zakgeld. Liefst elke week, zodat ze wekelijks de berg met muntjes zien groeien. Neem daarnaast nog een doorzichtige spaarpot “voor later”. Eens per jaar ga je die samen met je kind legen bij de bank. Zo zien ze ook hoe dat geld op die bankrekening komt.
Geduld:
Ook als ze aan het sparen zijn voor hun droom (zie volgende kopje) kan een extra input in de spaarpot erg welkom zijn. Laat ze dan met een klusje wat extra verdienen. Geef niet zomaar extra geld en koop het ook niet voor ze. Hoe moeilijk het ook is, geduld is heel belangrijk om aan te leren. Nu eenmaal verkeerd aangeleerd, maakt het later ook erg lastig. Vele bedrijven verkopen graag op afbetaling en een persoonlijke lening is zo afgesloten. Maar beiden kosten veel geld, terwijl geduld hebben om te sparen, gratis is.
Dromen:
Door te dromen worden kinderen zich bewust van sparen. Maar je moet ze daar wel een beetje bij helpen. Wie heeft er vroeger niet gedroomd van dat ene stuk speelgoed, dat snoepje bij de Jamin of die mooie knutselset?
Maar die hulp van jou als ouder is erg belangrijk. Als ze €0,50 per week zakgeld krijgen, is de bartsmit of intertoys al snel heel duur… Winkels als Kruitvat, Zeeman of de Wibra hebben ook speelgoed, maar dan in leukere prijsklassen. Daarbij kan je ze dan heel goed helpen door te laten zien hoe lang ze nog moeten sparen. “Dat duurt nog heel lang voor je genoeg hebt” volstaat niet. Bereken samen hoeveel geld ze hebben en hoe lang het dus nog duurt. Keer die spaarpot gewoon eens om en ga geld tellen. Pas dan leren ze ervan en kunnen ze uitkijken naar dat stuk speelgoed. (en ze leren daarmee ook dat tien muntjes van €0,10 ook gewoon een hele euro is. Het kleine waarderen is ook heel belangrijk!)
Fouten:
Fouten maken is belangrijk! Laat ze maar eens een stuk speelgoed kopen wat ze eigenlijk totaal niet nodig hebben. Je kan ze welliswaar beschermen door ze geen geld bij zich te laten hebben, waardoor ze Jamin leeg kunnen kopen, maar een fout moet kunnen. Het geld moeten ze bij kunnen. Als ze er dan mee willen spelen is dat prima, maar als het kwijt raakt is het hun eigen probleem.
Op welke leeftijd begin je?
Het is heel moeilijk wanneer je nou kan beginnen. Ik heb totaal geen idee wat de ontwikkeling is bij kinderen en hun rekenvermogen. Het kan dus ook heel moeilijk zijn om dan ook nog eens met centen en hele euro’s te gaan rekenen. Tot 100 rekenen kan voor een 6-jarige volgens mij best lastig zijn. Maar help ze dan! Maak spiekbriefjes. Een plaatje van 10 cent met 10 eronder. 10 van die muntjes maakt 1 euro. Daarnaast een plaatje van 20 cent met een 5 eronder. Voor de allerkleinsten is dat volgens mij ook een goede manier om te zien hoeveel geld ze nou hebben.
En op welke leeftijd je dan echt moet beginnen? Ik denk op het moment dat kinderen echt alles in de schappen willen hebben het juiste moment is. “Ga er maar voor sparen, we beginnen met zakgeld”. Het belangrijkste is in ieder geval dat je er tijd aan besteed en de kinderen laat ontdekken.
En zoals de spreker in het eerder genoemde filmpje al zei: Money nowadays doesn’t look real anymore, but it has very real consequences. (Geld ziet er tegenwoordig niet zo echt meer uit, maar de consequenties zijn nog steeds heel erg echt). Juist daarom is het naar mijn mening zo onwijs belangrijk om je kinderen de waarde van geld te laten ervaren.