Pas op voor TINA!

Nee, het orkaanseizoen is nog niet bij de T, er is geen nieuwe verslavende app voor de jeugd en ik heb ook geen gevaarlijke ex rondlopen. Maar toch ga ik het hebben over en je waarschuwen voor TINA. Na FOMO (Fear Of Missing Out, de angst om iets te missen), JOMO (Joy Of Missing Out, ervan genieten dat je wat mist) heb je ook TINA (There Is No Alternative, er is geen alternatief). In deze wereld vol hippe afkortingen moeten we onszelf daar ook een beetje voor beschermen. En dan in deze crisistijden zeker voor TINA. Want je kan zomaar van een koude kermis thuiskomen.

FOMO en JOMO

FOMO heeft bijna elke jongere last van. Ervoor bang zijn dat je iets mist. Op alle feestjes moet je zijn, want je zal net maar dat ene te gekke feestje missen. Op alle social media moet je zeer actief zijn, want je mag de updates van je vrienden niet mislopen. Die nieuwsupdate moest perse als pushbericht op je telefoon naar boven komen, want je zal maar missen dat Veronica Inside toch niet gaat stoppen. Genoeg zaken die ‘zeer belangrijk’ zijn die we als mensheid niet mogen missen. We gaan er bijna aan onderdoor, want ja, wat moet je nou als je dat ene ding mist… En toen kwam er corona. Een pandemie die een crisis heeft veroorzaakt die de grootste dip op de beurs in tijden heeft veroorzaakt. Die ons al maanden lang in de greep houdt en die ervoor zorgt dat je wel thuis wil blijven. En dan kom je erachter dat er ook zoiets is als JOMO. Genieten dat je een keer niet op dat feestje gezellig moet zijn. Dat je een keer in je huispak met warme chocomel op de bank een slechte film kan kijken zonder je schuldig te voelen dat de slagroomsnor een kwartier later nog steeds zichtbaar is. Ach ja, wat hielden we onszelf eigenlijk voor de gek met dat FOMO, doe nu maar even JOMO.

Vergeet TINA niet

En dan is er TINA nog. De uitdrukking dat er geen alternatief is. Kijk maar eens naar je spaargeld. Je krijgt, als je heel veel geluk hebt, 0,2% rente. Het is eerder 0,15% of als je bij een grootbank zit 0,01% rente. De rente is bijna niets. Je moet €100 een jaar lang op een rekening laten staan om €0,01 aan rente te ontvangen. Maar het gaat verder. De inflatie hangt ergens tussen de 1% en 2%. Laten we 1,5% nemen voor het gemak. Dat betekend dat je over een jaar €101,50 nodig hebt om hetzelfde te kopen als waar je nu €100 voor betaalt. En voor diezelfde €100 krijg je wel €0,01 rente. Kortom: jouw geld wordt steeds minder waard. En dan komt TINA erbij kijken. Eigenlijk is er dus geen andere optie iets met jouw geld te doen. Iets om er op z’n minst voor te zorgen dat het niet minder waard wordt. Want ja, waardevermindering is zonde. Jij wilt eigenlijk dat je volgend jaar hetzelfde kan kopen met die €100 als dit jaar. En om dat te bewerkstelligen moet je soms rare fratsen uithalen.

Alternatieven genoeg

En gelukkig, er zijn nogal wat alternatieven dan een spaarrekening. Ga maar eens na wat je ook met je geld kan doen, behalve het op een spaarrekening zetten. Je kan een deposito starten. Hoewel dat nog steeds minder rente oplevert dan de inflatie, is zeker geen onveilige keuze. Verdere stappen zijn het investeren op de beurs, in crowdfunding, vastgoed, obligaties en nog veel meer. There is no alternative betekend eigenlijk: je kan niet anders. Je moet wel investeren, beleggen of risico’s met je geld nemen. Anders wordt het gewoon minder waard. Je hebt dan opeens twee zekerheden. Het feit dat jouw geld tot €100.000 onder het deposito garantiestelsel valt en daarmee ‘veilig’ is én dat het minder waard wordt. Nou, van die tweede wordt niemand gelukkig, dus gaan we met z’n allen wat met ons geld doen.

FOMO en TINA samen

En dan komt corona ook nog eens om de hoek kijken. De spaarrente was al laag en dan heb je ook nog eens geen mogelijkheid om je geld uit te geven. Je kan bijna niet anders dan sparen en omdat de hele economie inzakt, daalt de beurs ook nog eens tientallen procenten. Zien jullie de rekensom al? Mensen hebben geld over. De aandelenmarkt zakt enorm en dus kan je ‘goedkoop’ aandelen kopen. Dit hadden heel veel mensen door. Waar je normaal vrij snel en eenvoudig een account bij een broker aan kan vragen, waren er opeens wachtrijen van tienduizenden mensen. Opeens wilden we allemaal gebruik maken van de situatie. Je zal maar net die grote dip mislopen. Daar moet je toch niet aan denken. Zeker aangezien je spaargeld helemaal niets oplevert, kan je het beste gewoon maar investeren. Niet teveel over nadenken, gewoon doen! Dat doet tenslotte iedereen.

Pas op voor FOMO en TINA

Tja, en ik moet zeggen dat ik verbaasd ben hoe goed de beurs zich op dit moment hersteld heeft. De aandelenprijzen zijn flink gestegen en na die gigantische dip staan de aandelen maar een klein beetje lager dan op het hoogtepunt begin maart. Sterker nog, sommige aandelen staan er nog veel beter voor dan voor corona. Maar toch ben ik bang. Bang dat de echte waarde nog naar boven moetkomen. Dat de aandelen nu flink overgewaardeerd zijn en dat iedereen spijt gaat hebben. Dat er een tweede en veel grotere dip gaat komen. Want juist nu de vraag hoog is, gaan aandelenprijzen ook snel omhoog. Maar wat nou als iedereen er straks weer vanaf wil. Ik zie het nog gebeuren dat de prijzen echt gaan dalen. En dat je dan niet een maand later er weer helemaal bovenop bent, maar dat het dan nog een paar jaar duurt voor we weer op het oude punt zijn. En tja, had je dan maar niet in aandelen belegd.

TINA en FOMO maken je kortzichtig en impulsief

Hoeveel mensen er nu opeens spontaan op de beurs zijn ingestapt verbaasd me enorm. Natuurlijk, er zullen steeds nieuwe mensen zich aanmelden. Maar het feit dat het er nu opeens zoveel waren, maakt toch wel dat dat er vele mensen zijn ingestapt omdat het moment ernaar was. En dat maakt me wel angstig. Het feit dat men niet wil missen dat er nu een dip is, dat je zo snel mogelijk toch maar een account aanmaakt en investeert. Maar waar investeren die mensen dan in? Vooronderzoek is misschien wel het belangrijkste wat er is. Daar heb ik dan wel heel lang over gedaan, maar je gaat mij niet wijsmaken dat men gewoon maar wat aandelen heeft gekocht en hoopt op goede resultaten. Als dat echt het geval is, zijn we knettergek geworden met z’n allen.

TINA is gevaarlijk

Laten we het geld dan maar investeren. Het idee dat er geen alternatief is, maakt dat men risicovolle of zelfs gevaarlijke keuzes gaat maken. Dat mensen geen andere optie zien dan toch maar te beginnen met investeren. Maar is er dan inderdaad geen alternatief? Of denken we alleen maar dat er geen alternatief is. Je mag natuurlijk niets missen in de wereld en iedereen grijpt naar de beurs. Dus dat moet jij dan ook maar doen. Maar dat maakt TINA zo gevaarlijk. Want ik denk dat er zeker wel alternatieven zijn.

Er is altijd een alternatief

Want het voelt misschien wat oncomfortabel. Waar je normaal €2.000 buffer op je rekening hebt staan, staat er nu opeens €5.000 op de rekening. Misschien moet je daar wel het nieuwe normaal van maken. Een grotere buffer. Natuurlijk, die kost geld, want je geld wordt steeds minder waard. Maar het levert je ondertussen wel veel meer zekerheid op. Of denk bijvoorbeeld eens aan het aflossen van je leningen. Toch een keertje niet roodstaan aan het einde van de maand. Die persoonlijke lening extra afgelost of misschien wel een flink deel van de hypotheek aflossen. Of investeer het in jouw eigen zaken. De auto heeft een grote beurt nodig. We hebben nog geen zonnepanelen op het dak. Genoeg dingen die ik kan bedenken die je met het geld kan doen. Investeringen die ook hun waarde hebben en die ook wat opleveren. Alleen dan niet direct in geld.

TAISE: The Alternative Is Somewhere Else

Wees creatief, want er zijn wel degelijk alternatieven. Niet alleen op de financiële markt, maar ook op andere plekken. Als iets kapot gaat, hoef je het niet weg te gooien. Je kan het altijd nog proberen te repareren. Als je je huidige baan niet meer leuk vindt, hoef je niet perse een andere baan te gaan zoeken. Je kan ook het gesprek aangaan en dingen proberen te verbeteren. Wordt eigen baas en maak je eigen baan. De luidruchtige buren met al hun feestjes waar je altijd last van hebt zijn heel vervelend. Je kan er wat van zeggen of zelfs de politie bellen. Maar je kan ook dikke maatjes worden en onderdeel worden van de gezelligheid. Er is altijd wel een alternatief. Het duurt soms even voordat je het doorhebt. Laat je dus ook vooral niet te veel beïnvloeden door FOMO en TINA. Maak je eigen keuzes. Denk er zelf over na en kom zelf tot een besluit wat je gaat doen. Dat kan exact hetzelfde zijn als wat de rest doet. Maar misschien pak jij het liever compleet anders aan. Had je toch bijna al je geld in aandelen gestopt, terwijl je liever je huis aflost. Er is altijd een alternatief. Wees creatief!