De kogel is door de kerk. Op plastic flesjes kleiner dan één liter zit vanaf juli volgend jaar €0,15 statiegeld. Een maatregel die zwerfafval tegen moet gaan. Na de industrie de kans te hebben gegeven om zelf met een oplossing te komen, neemt de staatssecretaris nu zelf de touwtjes in handen. Hoe zat dit hele verhaal ook alweer? Is dit nou wel een goed idee en hoe doen andere landen dat?
‘Statiegeld’ op de middelbare school
Even terug naar de 12 jarige SVMV. Want op de gang in onze school stond een apparaat waar ik nog nooit van had gehoord en ik had nog niemand hem zien gebruiken. Tot we opeens de werking ervan gingen zien. Het apparaat nam blikjes in. Wel helemaal moeilijk met werkende streepjescodes enzo. Maar als de machine het blikje herkende en goedkeurde, kwam er vervolgens €0,10 uit de automaat. Dat terwijl je op de achtergrond het verfrommel van je blikje hoorde. Het inzamelen van blikjes is dus al zeker wat ouder, hoewel niet officieel gereguleerd. En geld was daarbij zeker een trigger om het blikje in de automaat te stoppen in plaats van in de prullenbak, hoewel dat dus geen statiegeld was. Nog steeds zit er geen statiegeld op blikjes en kleine flesjes, maar daar gaat nu dus deels verandering in komen.
Hoe zit dat hele statiegeld verhaal ook alweer?
90% moet gerecycled worden. Zo ‘simpel’ was het doel voor de verpakkingsindustrie. 90% van alle plastic flesjes kleiner dan een liter moeten uiteindelijk opnieuw worden gebruikt. Op dat moment in 2018 werden er jaarlijks zo’n 900 miljoen van die flesjes geproduceerd. Daarvan belandden er zo’n 100 miljoen in het milieu. Omdat de verpakkingsindustrie tegen de invoering van statiegeld was, hebben ze zelf de tijd gekregen om het probleem op te lossen. Zou ze dat niet lukken, kwam er alsnog statiegeld. En nu zijn we dus zover. Het is de industrie niet gelukt om het probleem op te lossen, dus grijpt de overheid in.
Statiegeld vanaf juli 2021
1 juli 2021 is de dag dat de statiegeldregel in werking wordt gesteld. De tijd is nodig om alle apparatuur aan te passen op het nieuwe systeem. Het moet namelijk ook geschikt worden gemaakt voor al die kleine flesjes, inclusief de ruimte die dat wel niet in gaat nemen. Alleen eerlijk gezegd vind ik dat ze het niet slim doen. Want in alle nieuwsartikelen staat dat dit dossier nog niet gesloten kan worden. In al die artikelen wordt een mogelijk staartje genoemd rondom blikjes. Want over die blikjes is er nog geen beslissing genomen.
Kijk nou eens naar het buitenlandse statiegeldbeleid…
Zucht… Soms maken we het onszelf ook wel weer vrij lastig. Want waarom leren we hier niet van andere landen. Al in 2018 schreef ik een blog over statiegeld in Duitsland. Want niet alleen op flesjes, maar ook op blikjes heb je daar statiegeld. Net zoals in Zweden bijvoorbeeld. Alleen daar is ook nog eens gekeken naar het hele ruimte probleem dat nu voor supermarkten gaat ontstaan. Want waar hier in Nederland al die flessen in een grote zak worden gegooid, hoor je ze in het buitenland vaak direct al door de versnipperaar gaan. En in geleverde blikjes worden, net zoals in mijn middelbareschooltijd samengeperst. Dat alles in één automaat
Statiegeld kan een stap slimmer
Wist je dat er in één rolcontainer in de supermarkt slechts zo’n 250 flessen passen. Het is tenslotte voornamelijk lucht. Als we dan echt het statiegeld systeem om gaan vormen, laten we het dan meteen slimmer doen. Meteen door de versnipperaar of zo’n pers. Dan kunnen er tenslotte opeens veel meer flessen in diezelfde container. Als je de automaten dan toch moet / gaat aanpassen, doe er dan meteen de optie bij om die blikjes in te kunnen nemen. Zijn we ook van dat zwerfafvalprobleem af. Het systeem moet nu officieel op de schop, laten we dan geen half werk leveren. Anders moeten we het over een paar jaar nog een keer opnieuw gaan doen.
Worden flessen niet een paar keer gereinigd en hergebruikt?
Nee, voor zover ik het begrijp niet. Glas wordt gespoeld en hergebruikt. Plastic flessen zijn weer op te delen in twee categorieën. Die hele harde flessen (van vroeger) en PET flessen. Dat zijn die wat zachtere flessen die je nu voornamelijk ziet. De hardere flessen kunnen inderdaad wel gespoeld en opnieuw gevuld worden. De zachtere flessen worden uiteindelijk lekgeprikt en samengeperst tot balen, om ze vervolgens te versnipperen en recyclen. Op deze website kan je daar meer over lezen.
Ik woon vlakbij Belgie en koop de cola daar goedkoper en geen statiegeld, dat vind ik ook makkelijk eigenlijk. Ik heb een flessenpletter dus de plasticzak vult zich ook niet zo snel.
Al die flessen bewaren voor terugbrengen vind ik ook lastig
Van mij mag er ook statiegeld op glazen potten komen omdat ik nog veel mensen zie die dit bij het restafval doen.
Aan één kan vind ik het allemaal maar een gedoe dat statiegeld, maar ja wij gooien dan ook niks op straat.
En wij scheiden netjes ons afval. Maar als we aan het fietsen of wandelen zijn erger ik me ook vaak dood aan al dat afval langs de kant van het pad of onder een bankje, terwijl vaak ernaast zelfs een prullenbak staat.
Maar ja dat ze nu niet gelijk de blikjes doen is ook weer een gemiste kans!
En het wiel opnieuw uitvinden zijn we ook goed in in Nederland, soms is dat wel beter, maar niet altijd.
Dat jij zegt dat de flessen niet opnieuw gebruikt worden is ook nieuw voor mij, dan kunnen ze het inderdaad beter gelijk versnipperen, wat dacht je dat al dat vervoer kost, ook slecht voor het milieu!
Het probleem is bij blikjes niet zo groot, aangezien die makkelijk tussen het restafval vandaan kunnen worden gehaald door magneten. Dat gebeurt nu al op grote schaal. En blik komt niet als micrometaal in de buik van dieren terecht, uiteindelijk oxydeert het ook gewoon, in tegenstelling tot plastic.
Ik heb er gemengde gevoelens bij. Aan de ene kant heb ik geen zin in nóg meer gedoe, aan de andere kant wil ik ook geen plastic in het milieu. Ik koop wel blik, voortaan.